Na današnji dan 1993. godine preminula je kraljica Aleksandra Karađorđević, supruga poslednjeg jugoslovenskog kralja Petra II i poslednja kraljica Jugoslavija, koja nikada nije kročila na teritoriju svoje kraljevine.
Kraljica Aleksandra je rođena 25. marta 1921. godine u Atini, kao posmrče grčkog kralja Aleksandra i plemkinje Aspasije Manos. Pet meseci pre nego što će biti rođena, njen otac umire od sepse, koju je dobio nakon ujeda majmuna u vrtu kraljevske palate Tatoi. Iznenadna kraljeva smrt bez naslednika izazvala je političku krizu u Grčkoj, pa je na vlast vraćen stari kralj Konstantin I.
Sve do jula 1922. godine, Aspasija i Aleksandra su imale status običnih građana usled dinastičkih previranja, ali je Aleksandri retroaktivno priznat status člana kraljevske porodice sa pravom na titulu na inicijativu grčke kraljice Sofije, a kasnije je isti status stekla i njena majka. Na treći rođendan princeze Aleksandre došlo je do proglašenja Druge helenske republike, zbog čega je kraljevska porodica otišla u izgnanstvo. Mada su Aspasija i Aleksandra jedine imale mogućnost da ostanu u Grčkoj, Aspasija se odlučuje za emigraciju.
Majka i kćerka su živele u Ujedinjenom Kraljevstvu, Švajcarskoj, Francuskoj i Italiji, sve do 1935. godine i obnove monarhije u Grčkoj, kad ponovo počinju dolaziti, ali samo povremeno i na porodične događaje.
IZVOR: YT / British Pathé
Albanski kralj Zog I pokušao je da zaprosi grčku princezu Aleksandru 1936. godine, nameran da time popravi svoj položaj u evropskoj zajednici plamića, budući da je bio sin običnog činovnika, ali je to grčka diplomatija odbila zbog specifičnih odnosa sa Albanijom.
Italijanska objava rata Grčkoj 1940. godine vratila je Aspasiju i Aleksandru u rodnu zemlju, gde se prijavljuju za dobrovoljne bolničarke. Pola godine kasnije, sa napadom Nemačke na Grčku u aprilu 1941. godine, odlaze u London. Na jednoj večeri 1942. godine upoznala je jugoslovenskog kralja Petra II Karađorđevića i započeli romansu, a ubrzo je postalo izvesno i venčanje. Uprkos protivljenju kraljice Marije, majke kralja Petra II, koja je smatrala da kralj ne može praviti svadbeno veselje dok je zemlja u ropstvu, do venčanja je ipak došlo 20. marta 1944. godine.
Kraljica je na venčanju nosila haljinu lejdi Meri Lajgon, supruge princa Vsevoloda Ivanoviča koji je bio sin kneginje Jelene (kćerke kralja Petra I Karađorđevića). Venčanju su prisustvovali britanski kralj Džordž VI, grčki kralj Đorđe II, norveški kralj Hakon VII i holandska kraljica Vilhelmina.
U apartmanu 212 londonskog hotela Kleridžiz, kraljica Aleksandra je 17. jula 1945. godine rodila sina Aleksandra, naslednika jugoslovenskog prestola. Prestolonaslednika je krstio patrijarh srpski Gavrilo V u Vestminsterskoj opatiji, a kumovi na krštenju bili su kralj Džordž VI i njegova kćerka Elizabeta, buduća kraljica.
IZVOR: YT / British Pathé
Ustavotvorna skupština u Jugoslaviji je 29. novembra 1945. godine proglasila republiku i definitivno zabranila povratak kraljevskoj porodici u zemlju, usled čega je porodica bila primorana da ostane u inostranstvu. Od 1949. godine, kralj Petar II sa suprugom i sinom prelazi u Njujork, ali ni tamo ne uspeva da obezbedi finansijsku stabilnost za porodicu.
Teške materijalne i porodične prilike navele su kraljicu Aleksandru da 1950. godine pokuša samoubistvo. Kralj Petar i kraljica Aleksandra su imali velikih nesuglasica, koje su išle ka razvodu, ali je kralja od te odluke odgovorio njegov sin. Nakon smrti kralja Petra II 1970. godine, kraljica je živela povučeno i van očiju javnosti.
Preminula je 30. januara 1993. godine. Najpre je sahranjena Londonu, potom u kraljevskoj palati Tatoi u Atini, da bi 2013. godine njeni posmrtni ostaci bili preneti u Crkvu Svetog Đorđa na Oplencu, zadužbinu kralja Petra I i mauzolej porodice Karađorđević.
IZVOR: IG / @kraljicaalexandra
Danas je 23. godišnjica smrti TOMISLAVA KARAĐORĐEVIĆA 💔👑
Autor: Filip Pejković
