Kao što je poznato, u nekadašnjem Istočnom bloku vladajuća ideologija biо је komunizam, koji po prirodi stvari nije bio blagonaklon prema bilo kojem ispovedanju religije. Međutim, kada je SSSR u pitanju, razvoj nauke i posebno, svemirska istraživanja, vremenom su stekla status koji se delimično može porediti sa statusom religije u drugim zemljama.
Naprosto, Sovjeti su bili opsednuti svemirom, posebno nakon prvih uspeha koje je njihova zemlja imala u svemirskoj trci sa SAD. To se možda najbolje može videti na primeru Jurija Gagarina, prvog čoveka u svemiru, čiji je lik postao neka vrsta kulta i u SSSR-u, ali i van njega. Misteriozne okolnosti pod kojima je poginuo, kao još uvek mlad čovek, su samo pridodale utisku da je bio neka vrsta polu-boga koji je "dodirnuo zvezde". Zato i ne treba da čudi forma titanijumskog spomenika u Moskvi kojom je on ovekovečen 1980, koji ima oblik obeliska, na čijem je vrhu prikazan Gagarin kako leti ka nebu.
Foto: Pixabay.com/Nastya Petrushin
Druga nadaleko poznata ikona svemirskih istraživanja je svakako Valentina Tereškova, prva žena kosmonaut, kao i Aleksej leonov, prvi čovek koji je izašao u otvoreni svemir van letelice, ali i raketni inžinjer Sergej Korolev. Prirodno, političari su često postavljani pored ovih ljudi, kako bi poslali poruku da bi ovi uspesi bili nemogući bez njihovog vođstva.
Foto: flashbak.com/unknown
Svemirski motivi i teme su bili česti u svakodnevnom životu, od neprestanih organizacija raznih festivala i sajmova posvećenim ovoj temi, do čak dečijih igrališta i vrtića koja su bila puna naslikanih ili konstruisanih raketa. Na ovom talasu su uspešno jahali i mnogi umetnici, od autora raznih plakata, do reditelja i scenarista naučno-fantastičnih filmova, od kojih je možda najveći dragulj Solaris od Andreja Tarkovskog (1972), rađen po istoimenom romanu Stanislava Lema.
IZVOR: YT / Austin Film Society
Nakon raspada zemlje, u Rusiji je interesovanje za svemirski program je počelo da jenjava, u korist razmišljanja o ekonomiji, shodno promeni prioriteta u društevnoj svesti oko toga u kom pravcu treba razvijati zajednicu. Ipak, i pored delimičnog otklona od "svemirskog ludila" iz vremena Hladnog rata, i danas s vremena na vreme iz Rusije znaju da nam stignu kvalitetni SF filmovi, poput Sile privlačnosti (2017) i njegovog nastavka Invazija (2020).
IZVOR: YT / Zero Media
Svakako, svemirska istraživanja su u to vreme bila svetski fenomen, koji je i inače izgubio primat u odnosu na istraživanje i razvoj informacionih tehnologija. Međutim, ono što donekle budi nadu jeste da interesovanje za svemir ipak nije u potpunosti iščezlo iz interesovanja, što može da znači da će se u nekom trenutku u budućnosti opet vratiti "u žižu javnosti".
Do tad, gledajući u plakate i filmove iz ove epohe, možemo samo pokušavati da zamislimo kako je bilo živeti i maštati u državi koja je zabranjivala zvanične kanale za ispovedanje religije, ali je zdušno potpomagala interesovanje za istraživanja sveta van Zemlje, čime je sebi dala ulogu "izabrane vlasti", kojoj građani mogu dati puno poverenje.
Foto: flashbak.com/unknown
Autor: Marko Radovanović
