Od sredine 14. veka, sledećih 6 decenija biće obeleženo bespoštednom borbom sa neprijateljem sa istoka, Turcima. Tokom prvih čarki sa ovim nomadima, srpski vitezovi prvi put dolaze u kontakt sa neprijateljem koji koristi sablje kao svoje primarno oružje. Sablja je lakša, brža i na konju idealno oružije za sečenje, koja omogućava onome ko je vešt sa njom da zada vihor udaraca.
Foto: pinterest.com/http://bicaktutkusu.com/view/alparslan/572
SLIKA: Turski Kilidž
Kao reakcija, na tlu Srbije se rađa nov tip mača, sa jasnom distinkcijom u odnosu na prethodne.
Veliki i dugačak, dvoručni, sa pločastim jabukom i (najvažnijom odlikom) nakrsnicom u obliku latiničnog slova "S". Upravo ta specifična nakrsnica je glavni element iz kojeć se razvijati svi njegovi dalji "potomci".
Foto: Facebook.com/Free use
SLIKA: Varijanta srpskog "S" mača, izrađena u Italiji u 15. veku.
Uloga nakrsnice je presudna, jer ona je bila ideja sprskih mačara kako da olakšaju borbu protiv turskih krivošija. Kako? Tako što će ravnu nakrsnicu izviti u "S" i od nje napraviti zamku za sablju - tj. "hvatač sablje" posebno protiv turskih kilidža.
Poreklo ovog tipa mača je dugo vremena sporeno, smatralo se od toga da su italijanski pa sve do toga da su ugarski. Međutim, sveobuhvatnom analizom svih pronađenih ostataka mačeva utvrđeno je da se najstariji primerci pojavljuju upravo kod nas, na tlu Srbije.
Na zapad su stigli kasnije, nakon sve težih upada Turaka i postepenih osvajanja srpskih zemalja. Običan narod, a sa njima sada i feudalci bezemljaši i vitezovi bežali su na zapad i stavljali se u službu Ugara, Italijana, Poljaka i Austrijanaca, sa sobom noseći i "novi mač". Ubrzo postaje popularan u Ugarskoj i Italiji, a posebno u Mletačkoj republici, gde dobija ime Spada Schiavonesca odnosno slovenski mač.
Ime Spada (mač) Schiavonesca (slovena) je posebno važno za određivanje njegovog porekla, ovde nalazimo finalni dokaz o poreklu "S" mača. Naime taj specifični termin je posebno vezan za region Balkana, tačnije za Dubrovnik. Tu se i prvi put pojavljuje u Dubrovačkom arhivu 20. juna 1391. godine. On je izvedeni prisvojni pridev od imena Sclavonia ili Schiavonia što je na latinskom bilo drugo ime za srpsku srednjovekovnu državu.
Najpoznatiji ratnici koji su nosili ovaj mač bili su Srbi iz Dalmacije, koji su sačinjavali legendarnu Duždevu gardu u Veneciji.
Od 15. veka izgled počinje dalje da se razvija i dostiže svoju finalnu formu u periodu visoke renesanse kada postaje jedan od najpoznatijih i najpopularnijih mačeva u Evropi.
Foto: https://www.invaluable.com/auction-lot/a-rare-schiavona-with-scabbard-434-c-b8545919fa?utm_source=pinterest&utm_medium=social&utm_content=productfeed/Czerny's International Auction House
SLIKA: Renesansna Spada Schiavonesca.
Autor: redportal.rs
