Hram Svetog Save je najveći pravoslavni hram u Srbiji i na Balkanu. Predstavlja simbol Beograda, krasi Svetosavski trg i opštinu Vračar. Nalazi se na mestu gde se veruje da su turski okupatori spalili mošti osnivača autokefalne srpske crkve Svetog Save, 1594. godine.
Nakon oslobađanja od turske okupacije, 1895. godine, više desetina najuglednijih građana, osnovalo je Društvo za podizanje Hrama Svetog Save na Vračaru, na mestu na kojem su spaljene njegove mošti.
Gradnja počinje 1935. godine, ali je bombardovanje Beograda od strane Nemaca 6. aprila 1941. godine zaustavilo gradnju nakon postavljenih temelja i gradnju 2 zida visine 7 i 11 metara.
Nakon potpunog uništenja od strane Nemaca, gubi se svaka nada o nastavku gradnje Hrama.
Patrijarh German obnavlja ideju o podizanju Hrama 1958. godine. Nakon dugog čekanja na potvrdu za nastavak gradnje, ona je konačno dobijena 1984. godine, a 12. avgusta 1985. godina izgradnja je konačno ponovo počela.
Hram Svetog Save izgrađen je u srpsko-vizantijskom stilu, sa 4 zvonika visoka po 44 metra. Vrh kupole visok je 70 metara, dok je glavni pozlaćeni krst visok 12 metara i težak 4 tone.
Danas se Hram nalazi na 134,5 metara nadmorske visine, što znači da se uzdiže iznad reke Save oko 64 metra. Zbog visine samog Hrama i nadmorske visine Hram Svetog Save ima istaknuto mesto na beogradskom horizontu i vidljiv je sa svih prilaza gradu.
Stožer srpske vere: Hram Svetog Save ✝
Spoljašnja fasada Hrama je bele boje, napravljena od prelepog mermera i granita. Ima ukupno 13 kupola, 5 polukupola, 5 malih kupola iza oltara i 49 zvona. Na velikoj kupoli i malim kupolama je ukupno 18 pozlaćenih krstova. Krovni pokrivač je od bakarnog lima.
Najveće postignuće bilo je podizanje centralne kupole teške 4.000 tona. Ona je bila napravljena na zemlji, a zatim je, zajedno sa pokrivačem od bakarnog lima i velikim pozlaćenim krstom, podignuta i postavljena na zidove. Podizanje, koje je trajalo 40 dana, završeno je 26. juna 1989. godine.
Crkva u jednom trenutku može da primi nešto više od 10.000 vernika, dok na zapadnoj galeriji Hrama može odjednom da stane 800 horista. Hram se prostire na površini od 3.500 kvadratnih metara u prizemlju, sa još 1.500 kvadratnih metara na 3 galerije na 1. nivou.
Izgradnja kripte počela je u ovom veku, nakon blagoslova patrijarha Pavla. Zbog potreba izgradnje, preko 15.000 kubika zemlje je izvađeno, a već 2002. godine plafon kripte bio je završen, a pod Hrama spreman za božićnu liturgiju.
Centralnu poziciju u kripti zauzima grobna Crkva Svetog kneza Lazara. Oltar crkve u kripti nalazi se ispod oltarskog prostora Hrama, a kameni ikonostas svojim dekorativnim izrazom podseća na ličnost kneza Lazara. Iza crkvenog oltara nalazi se stara kripta patrijarha. Sama kripta ima 4 ulaza, a jedan od njih nalazi se u blizini raspeća Hristovog.
NJUJORK: Izgorela crkva stara 128 godina
Autor: redportal.rs