Najprosvećeniji srpski vladar srednjeg veka

Srpska pravoslavna crkva danas proslavlja Svetog Stefana, despota srpskog.

Despot Stefan Lazarević rođen je 1377. godine u Kruševcu, kao najstariji sin srpskog kneza Lazara Hrebeljanovića i kneginje Milice, po kojoj je bio potomak Vukana Nemanjića i velikog župana Stefana Nemanje.

Nakon očeve pogibije u Kosovskom boju 1389. godine, postao je srpski knez, ali je do punoletstva vlast obavljala njegova majka u svojstvu namesnika. Učestvovao je kao turski vazal u boju na Rovinama, Nikopolja i kod Angore, kada se borbi njegovih vitezova divio i sam protivnik mongolski emir Tamerlan.

Od Romejskog carstva je 1402. godine dobio despotsku titulu i nastavio da vlada samostalno, a potom je postao i ugarski vazal, te od kralja Žigmunda dobio Mačvu, Beograd i Golubac. Za vreme njegove vladavine, Beograd je prvi put postao prestonica srpske države. Bio je i pripadnik hrišćanskog viteškog reda Zmaja.

Nasledio je Zetu posle smrti svog sestrića Balše III Balšića i poveo rat protiv Mlečana. Na Državnom saboru u Srebrenici 1426. godine, imenovao je svog sestrića Đurđa Brankovića za naslednika prestola, budući da nije imao dece.

Osim kao ratnik i diplomata, istakao se i kao književnik. Autor je Slova ljubve, ali i Rudarskog zakonika, jednog od najznačajnijih srpskih srednovekovnih izvora prava. U svojoj zadužbini manastiru Manasiji (Resavi) razvio je prepisivačku školu.

Preminuo je 1427. godine od srčanog udara tokom lova. Sahranjen je u manastiru Koporin kod Velike Plane. Kanonizovan je 1927. godine, na 500. godišnjicu smrti.

Autor: redportal.rs