- Tema arheologije retko je tema u našim medijima. Ona postaje prepoznatljiva kada se dođe do nekog više ili manje značajnog otkrića - kazao je ministar kulture i informisanja Vladan Vukosavljević na prošlogodišnjoj konferenciji za štampu pod nazivom Stanje arheoloških lokaliteta u Srbiji i perspektive zaštite. Područje današnje Srbije, raskrsnica drevnih puteva i most između kultura Zapada i Istoka, činilo je u kasno antičko vreme značajan graničan pojas Rimske imperije.

1. Viminacijum

Nedaleko od Požarevca nalaze se ostaci rimskog Viminicijuma, jednog od prvih vojnih logora na Dunavu koji je tokom 2. veka prerastao u značajan grad. U vreme procvata, Viminicijum je bio jedan od najveći rimskih gradova na Balkanu, pa gotovo da nije bilo rimskog imperatora koji u njemu nije boravio. Bio je glavno vojno uporište prema istočnoj granici carstva, trgovački centar, grad u kome se kovao novac i prestonica prvincije Gornje Mezije. O nekadašnjem sjaju rimskog Vimenicijuma svedoče veoma očuvani ostaci velikog amfiteatra, javnih kupatila, akvadukta i nekropola. Nakit i posuđe iz grobnica nalaze se delom u požarevačkom, a delom i u beogradskom Narodnom muzeju.Danas je Viminicijum naučnoistraživački centar koji se razvija u arheološki park i jedinstvenu turističku atrakciju sa autentičnim rimskim ambijentom. 

Foto: Printscreen YouTube/ Srbija u kadru

2. Feliks Romulijana

U Gamzigradu blizu Zaječara, 250 km isočno od Beograda, leže ruševine carske rezidencije Romulijane koju je početkom 4. veka car Galerije podigao u rodnom kraju. Grad je bio opasan jakim bademima, sa mnoštvo kula, a unutar zidina uzdizali su se carska palata, veliki hram, druga javna znanja i pomoćne zgrade. Romulijana i danas odiše carskim dostojanstvom. Izvanredni mozaici, freske i skupocene skulpture vrhunac su umetnosti toga doba. Dva najlepša mozaika, na kojima su predstavljeni Lavirint i Dionis, premeštena su u Narodni muzej u Zaječaru. Na istom mestu izložene su i skulpture, među kojima je i carev portret od porfira. Romulijana se nalazi na Uneskovoj listi svetske kulturne baštine. 

Foto: Printscreen YouTube/ RSFranceIDF

3. Medijana

U predgrađu antičkog Niša, udaljeni 5 km prema Niškoj Banji, nalaze se veoma očuvani ostaci velelepne carske rezidencije koju je izgradio Konstantin. U prostranom kompleksu Medijane uzdizala se carska vila, okružena otvorenim tremom, letnjikovcima, termama i drugim brojnim zdanjima. U punom sjaju carske raskoši prostorije su ukrašene podnim mozaicima, lepim freskama i mermernim statuama. Mozaik sa predstavom Meduze i nekoliko skulptura premešteni su u niški Narodni muzej, a ostalo se može videti na lokalitetu. 

Foto: Printscreen YouTube/ Južne vesti

4. Ulpijana

Ostaci tog rimskog grada nalaze se u blizini Gračanice, 8 km od Prištine. Smeštena na međi agrarne i rudne oblasti, Ulpijana se brzo razvila pod carem Trajanom, po kome nosi ime. Arheološki nalazi čuvaju se u muzeju Kosova u Prištini.

Foto: Printscreen YouTube/ Turistička organizacija Gračanice

Autor: Romink.rs/redportal.rs