U Beogradu otkriven spomenik MATIJI BANU, Srbinu iz Dubrovnika

Deo grada nosi njegovo ime

U četvrtak 12. maja, u Beogradu je otkriven spomenik Matiji Banu, dubrovačkom Srbinu i nacionalnom radniku.

Matija Ban je rođen 1818. godine u Dubrovniku, u porodici Srba katolika. Nakon školovanja, nekoliko godina provodi na putovanjima, a 1844. godine postaje vaspitač kćerki kneza Aleksandra Karađorđevića.

Od 1858. godine postaje član Društva srpske slovesnosti. Potom je 1864. godine naimenovan za redovnog člana Odseka za nauke moralne, jezikoslovne i literarne Srpskog učenog društva, da bi 1887. godine postao pravi član i sekretar Akademije umetnosti Srpske kraljevske akademije.

Kao nacionalni radnik, Ban se zalagao za ujedinjenje južnih Slovena i bio je jedna od vodeđih ličnosti pokreta Srba katolika. Idejni je tvorac i izgradnje hrama Svetog Save na Vračaru.

Njegova kćerka Poleksija bila je, uz Minu Karadžić i Katarinu Ivanović, najznačajnija srpska slikarka 19. veka. Bila je udata za slikara Stevana Stevu Todorovića.

Ban je umro 1903. godine u Beogradu. Danas, jedan deo grada nosi njegovo ime, a reč je o Banovom brdu. Upravo na Banovom brdu, na Šumadijskom trgu ispred zgrade opštine Čukarica, otkriven mu je spomenik, rad akademskog vajara Ranka Đankovića.

Spomenik su zajedno otkrili zamenik gradonačelnika Beograda Goran Vesić i Srđan Kolarić, predsednik Gradske opštine Čukarica. Vesić je ovom prilikom izjavio:

Mi kao da smo zaboravili ko su bili značajni Srbi iz Dubrovnika. Mnogi od njih, što je slučaj i sa Matijom Banom, ostavili su veliki trag u našem društvu. Izlaskom knjige profesorke Bojović za širu javnost otvorila se tema o Srbima iz Dubrovnika. Da nije bilo te knjige i te rasprave, mnogi znameniti Srbi iz Dubrovnika ne bi dobili ulice u Beogradu. Ulice su dobili Medo Pucić, Antun Fabris, Luka Zore, Ivan Stojanović, Nikša Gradi, kao i drugi značajni ljudi za naše društvo i naš grad. Danas otvoreno pričamo o vezama Srba i Dubrovnika, koje su ne samo istorijske, već i o tome kako je Trojan Gundulić štampao prvo jevanđelje na srpskom u Dubrovniku i kako je najstarija knjiga na narodnom srpskom jeziku štampana takođe u Dubrovniku. Taj deo naše istorije je bio u potpunosti zapostavljen.