PRIČE O BEOGRADU: Milunka Savić 🎖

Težak život srpske heroine

Milunka Savić je rođena 1892. godine u raškom selu Koprivnica kod Jošaničke Banje, kao najstarije dete u porodici, a imala je dve sestre i brata.

Na mobilizaciju uoči Prvog balkanskog rata 1912. godine Milunka se javila kao dobrovoljac i predstavila kao Milun Savić. Da je u pitanju devojka, otkrilo se tek u sledećem ratu sa Bugarima 1913. godine, kada je ranjena u Bregalničkoj bici.

Dozvoljeno joj je da ostane u vojsci, pa se borila i u Velikom ratu. Po povlačenju preko Albanije, Milunka je još bolovala od teškog ranjavanja u glavu. U bolničkoj sobi posetio ju je francuski admiral Emil Geprat i rekao:

Ozdravi što pre. Francuska te moli.

Iz rata je izašla sa činom narednika. Demobilisana je tek 1920. godine, sa zlatnom Karađorđevom zvezdom sa mačevima, Legijom časti, Medaljom za hrabrost, Albanskom spomenicom i drugim odlikovanjima na grudima.

U međuratnom periodu Milunka se udala i podizala kćerku, ali i mnogo usvojene dece. Kako je njen suprug zapostavio porodicu, morala je da radi najrazličitije poslove. Od države je kao ratnik dobila zemlju u Stepanovićevu kod Novog Sada, gde je podigla kuću. Kasnije odlazi za Beograd i stanuje u Skadarskoj ulici br. 33. Odbila je francusku penziju i odlazak u inostranstvo, te je počela da radi kao čistačica kancelarije direktora Hipotekarne banke, smeštene u današnjoj zgradi Narodnog muzeja Srbije.

Drugi svetski rat je Milunku Savić pomerio u stranu. Nove komunističke vlasti je nisu pozivale na državne proslave jer su novoj ideologiji bili potrebni novi heroji. Ipak, dodeljena joj je penzija 1945. godine, od koje je nastavila na živi u skromnoj kući na Voždovcu, u ulici koja danas nosi njeno ime.

Odlukom tadašnjeg gradonačelnika Branka Pešića Milunki Savić je 1970. godine dodeljen stan u naselju Braće Jerković. Njegovom zaslugom stan je opremljen nameštajem, tehnikom, slikama i knjigama. U ovom stanu je Milunka i umrla 1973. godine, sedeći i štrikajući.

Najpre je sahranjena u porodičnoj grobnici, bez ikakvih počasti. Njeni posmrtni ostaci su tek 2013. godine preneti u Aleju velikana na Novom groblju u Beogradu, uz najviše državne i vojne počasti.