Najpoznatiji srpski kompozitor Stevan Stojanović Mokranjac rođen je 9. januara 1856. u Negotinu.
Nadimak je dobio po selu Mokranje, odakle su se njegovi preci doselili iz Prilepa.
Slavni kompozitor je završio zaječarsku gimnaziju, a potom je u Beogradu upisao Veliku školu, takođe bio je član i Prvog pevačkog društva. Uz pomoć ovog društva odlazi na dalje školovanje u minhenski Konzervatorijum kod Jozefa Rajnbergera.
Već 1893. Mokranjac gubi državnu stipendiju, pa se zbog nemogućnosti plaćanja daljeg školovanja iz sopstvenih sredstava vraća u Beograd i postaje horovođa pevačkog društva Kornelije Stanković.
Nakon završetka školovanja Mokranjac se ponovo vraća u Beograd, ali ovaj put postaje dirigent Prvog pevačkog društva. Takođe, čuveni kompozitor radio je i kao nastavnik u Prvoj muškoj gimaziji u Beogradu i u niškoj gimnaziji Stevan Sremac.
Zajedno sa Stanislavom Biničkim i Cvetkom Manojlovićem osniva Srpsku muzičku školu, danas je to Muzička škola Mokranjac, takođe je zaslužan za osnivanje prvog gudačkog kvarteta u Srbiji. Za dopisnog člana Srpske kraljevske akademije izabran je 1906.
Najpoznatija njegova dela su: Rukoveti (15 spletova pesama zasnovanih na folklornim motivima iz različitih delova Srbije, Bosne, Makedonije, Bugarske), Primorski napjevi, duhoviti skerco Kozar, kao i muzika za pravoslavna bogosluženja: velelepna Liturgija, iz koje je najpoznatija Heruvimska pesma, najznačajnije ostvarenje horske muzike u Srba, Opelo u fis-molu, Tri statije, Tebe Boga hvalim, Veličanije svetom Savi.
Od 1898. bio je oženjem sestričinom Uroša Predića, Marijom. Imali su sina Momčila koji je bio profesor Farmaceutskog fakulteta.
Na početku Prvog svetskog rata izbegao je u Beograd, a 28. septembra 1914. umire od komplikacije sa jetrom. Nekoliko godina nakon smrti, njegovi ostaci su 1923. preneti na Novo groblje u Beogradu gde i danas počiva.
Grad Negotin je 1964. u znak sećanja na njihovog slavnog sugrađanina, Mokranjčevu kuću pretvorio u muzej, a od 1965. svakog septembra se tradicionalno održavaju horske muzičke svečanosti Mokranjčevi dani.
IZVOR: YT / AgroTV Srbija
U znak zahvalnosti za sve što je uradio za promociju klasične muzike i srpske kulture u svetu kroz svoja dela, Narodna banka Srbije 2005. pustila je u opticaj novčanicu sa Mokranjčevim likom, u apoenu od 50 dinara.
Foto: pecuniabanknotes.org/pecuniabanknotes.org
Autor: Redportal.rs
