Kolosalne piramidalne strukture u Americi stare koliko i one u Egiptu? Sveti grad Karal-Supe, u centralnom primorskom Peruu, može se pohvaliti impresivnim kompleksom drevne monumentalne arhitekture izgrađene oko 2600 godina pre nove ere, otprilike u isto vreme kada i najranija egipatska piramida. Arheolozi smatraju Karal jednim od najvećih i najsloženijih urbanih centara koje je izgradila najstarija poznata civilizacija na zapadnoj hemisferi.
Lokalitet površine 1.500 hektara, koji se nalazi 125 milja severno od Lime i 14 milja od pacifičke obale, sadrži šest drevnih piramida, potopljene kružne trgove i džinovska stepeništa, a sve sede na vetrovito pustinjskoj terasi koja gleda na zelene poplavne ravnice vijugave reke Supe. Njegova najveća piramida, poznata i kao Piramide Maior, visoka je skoro 100 stopa, sa bazom koja pokriva područje koje se prostire na otprilike četiri fudbalska terena. Radiokarbonski datirajući organske materije na celoj lokaciji otkrili su da je stara otprilike između 4.000 i 5.000 godina, čineći njenu arhitekturu starom - ako ne i starijom - od Stepenaste piramide u Sakari, najstarije poznate piramide u starom Egiptu.
Arheolozi pronašli OSTATKE Trojanskog konja?
Ovo izvanredno otkriće stavlja Karal kao jedan od najstarijih poznatih gradova na zapadnoj hemisferi. Priobalni Peru dugo se smatrao jednom od šest priznatih kolevki svetske civilizacije, a nova arheološka otkrića nastavljaju da pomeraju datume kada je u regionu uspostavljena "majčinska kultura". Karal je bio prvo opsežno iskopano mesto među nekih dvadesetak u zoni duž centralne obale Perua poznato kao područje Norte Čiko. Arheolozi veruju da lokaliteti zajedno predstavljaju najstariji centar civilizacije u Americi, koji je trajao od otprilike 3000. do 1800. godine pre nove ere, na koji vanjske sile nisu imale uticaja. Cvetao je skoro 4.000 godina pre početka moćnog Inka carstva.
Uprkos Кaralovom značaju, prošle su decenije od kada su prvi naučnici naišli na to područje, i kada su prepoznali njegov značaj. Nemački arheolog Mak Ule istraživao je dolinu Supe, ali ne i sam Кaral, kao deo opsežnog istraživanja drevnih peruanskih gradova početkom 1900-ih. Ali to je bio američki istoričar Paul Kosok, koji je u velikoj meri priznat kao prvi naučnik koji je 1948. godine prepoznao i posetio ono što je danas poznato kao mesto Кaral и nazvao mesto kao Čupa Kigaro Grande, po obližnjoj hacijendi.
Sama veličina i složenost lokacije naveli su mnoge da veruju da su Karalove strukture napravljene tek nedavno. Tek 1994. godine, kada je peruanska arheologinja Rut Šadi sa Nacionalnog univerziteta San Markos počela proučavati lokaciju, shvatila je, u nedostatku pronalaska keramike, da je Karal mogla datirati pre pojave tehnologije lončanice.
Ali Šadi je morala da potkrepi svoje tvrdnje. Prilikom iskopavanja najveće piramide, ona i njen tim pronašli su ostatke vrećica tkanih trske, poznatih kao šikra, ispunjenih velikim kamenjem koje podupiru potporne zidove piramide. Godine 1999. poslala je uzorke trske za radiokarbonsko datiranje arheolozima veteranima Džonatanu Hasu, u Čikaškom muzeju polja, i Vinifred Kramer, na Univerzitetu Severni Ilinois.
Rezultati, objavljeni u časopisu Science u aprilu 2001, bili su monumentalni. Karal je, zajedno sa drugim drevnim lokalitetima Norte Čiko u dolini Supe, bio "mesto nekih od najranijih koncentracija stanovništva i korporativne arhitekture u Južnoj Americi", napisali su. U to vreme, Karal je bio hvaljen kao najstariji poznati grad na hemisferi; od tada su otkrivena druga mesta Norte Čiko, koja datiraju nekoliko stotina godina ranije - i otkrića se nastavljaju.
Arheolozi u Pompeji otkrili dobro očuvan kostur 💀
Šadi, koji vodi Specijalni arheološki projekat Karal-Supe, nastavila je da istražuje dubine davno izgubljenog drevnog grada-koji je, u poređenju sa nekim opljačkanim arheološkim nalazištima, ostao relativno netaknut zbog svog kasnog otkrića. Njeni nalazi otkrili su mesto epskih razmera, jedno koje ne samo da se uzdiže ogromnim piramidama, već i sa drugim arhitektonski složenim elementima, uključujući prostrane stambene jedinice, više trgova i impresivan potopljeni kružni amfiteatar koji bi bio dovoljno velik da primi stotine ljudi. Tamo su Šadi i njen tim iskopali ostatke desetina flauta napravljenih od kostiju pelikana, relikvija važnosti muzike za drevne ljude iz Karala.
Još jedno značajno otkriće pronađeno je u Piramidi galerije koja doseže visinu od 60 stopa. Na dvanaestom stepeniku centralnog stepeništa arheolozi su otkrili kipu, drevnu metodu pisanja informacija koja se koristila u doba Inka, za koju se veruje da je među najstarijima otkrivenim u Americi.
Postojanje tako visoko strukturiranog društva podrazumevalo je prisustvo snažnog vođstva i hiljade fizičkih radnika. Da bi se ovaj grad i njegove monumentalne zgrade postavile prema koordinisanom projektu, bilo je potrebno prethodno planiranje, stručnjaci i centralizovana vlada.
ARHEOLOGIJA: Ljubavnici u večnom zagrljaju 🖤
Postojanje tako velike i dobro organizovane unutrašnje civilizacije pomoglo je u razbijanju "pomorske hipoteze" ili teorije da su složena andska društva evoluirala prvo od obale, gde su se u velikoj meri oslanjala na ribolov, a tek kasnije napredovala u unutrašnjost . Priobalna naselja i naselja u unutrašnjosti postojala su i razvijala se u isto vreme, pri čemu je Karal bio veći i složeniji od bilo kojih primorskih sela koja su ranije mogla postojati na tom području.
Otkriće semena pamuka, vlakana i tekstila, zajedno sa ostacima školjki i ribljih kostiju na tom mestu - kao i velike ribarske mreže stare koliko i Karal, pronađene duž obale - pomoglo je Šadiu da formuliše drugu teoriju: poljoprivrednici u Karalu uzgajali su i trgovali pamukom u zamenu za ribu i školjke od seljana duž obale. Krajnji rezultat: viškovi proizvodnje, lokalna specijalizacija radne snage i pojava političkih vlasti zaduženih za trgovinu. Ukratko, Karal je imao rastući model društvene i političke organizacije.
Iako se mnogo zna o Karalu, možda postoji još nečega što je nepoznato - uključujući zašto se razvilo na tako složen način i njegov odnos prema drugim drevnim nalazištima Norte Čiko.
Najveća misterija, međutim, mogla bi biti razlog zašto je napuštena nakon što je bila naseljena skoro hiljadu godina. Nema konkretnih dokaza koji ukazuju na to da je jednim događajem, poput zemljotresa ili velike poplave, okončana nastanjenost Karala. Mnogo je verovatnije da je nekoliko faktora doprinelo propadanju države, uključujući unutrašnje sukobe i nesloge koje je vrlo teško dokazati u arheologiji.
Autor: redportal.rs
