Ljudi, biljke i životinje

DNK nalazi prastarih živih bića mogu da nam otkriju svakakve stvari o našoj prošlosti, od misterija ljudske evolucije pa sve do tajni klimatskih promena na našoj planeti. Posedujemo veoma stare nalaze DNK, ali koji je najstariji?

STARI DNK

DNK je nasledni materijal koji kod ljudi, kao i kod skoro svih drugih organizama, nosi genetske informacije o razvoju, fuknionisanju, rastu i razmnožabanju datog organizma čiji je DNK. Antički odnosno stari DNK nalaz, je uzorak izolovan od najstarihijih izvora.

Molekule DNK su veoma kvarljive stvari i podložne su degradiranju kako vreme odmiče, što znači da je otkriće starih uzoraka neverovatno redak događaj.

NAJSTARIJI DNK

Najstariji DNK nalaz do sada ekstrahovan je otkriven 2022. godine i star je rekordnih 2 miliona godina.

Otkriven je u sedimentu iz perioda ledenog doba na severnom Grenlandu u permafrostu koji je bio smrznut još od vremena pliocena. Onog trena kada je sekvenciran otvorio nam je širom prozor u prošlost, rasvetljujući naučnicima put ka mnogim misterioznim životinjama i biljkama koje su živele u prošlosti regiona.

Sve od irvasa, guski, zečeva, glodara, ljuskara i mastodona pa do brezea, topola, tuje kao velikog broja arktičkog niskog rastinja i biljaka.

Pre ovog otkrića, najstariji DNK otkriven bio je star oko 1,2 miliona godina i poticao je iz zuba mamuta otkrivenog u sibirskom permafrostu. Tada je prvi put DNK star preko milion godina uspešno izvučen iz organizma.

Iako samo upola star kao grenlandski nalaz, ovaj DNK je direktno izvučen iz biološkog materijala, zbog čega ga čini najstarijim ikada direktno izvučenim.

Još jedan primerak izuzetno starog DNK nalaza je i uzorak konja koji je otkriven očuvan 2013. godine u kanadskom permafrostu. Njemu je određena starost između 780.000 i 560.000 godina.

NAJSTARIJI DNK LJUDI

Stvari postaju daleko delikatnije kada je u pitanju ljudski DNK. Naši preci su prvi put evoluirali u Africi, gde je temperatura poprilično visoka, a kao što ste sigurno primetili do sada svi nalazi kojes mo do sada pominjali su iz severnih i polarnih predela.

DNK veoma brzo degradira u vlažnim i toplim vremenskim uslovima, te je pronalazak bilo kakvog nalaza koji nije zaključan u permafrostu zaista podvig.

Najstariji nalaz DNK hominida je otkriven u Španiji u pećini i procenjuje se da je star oko 430.000 godina. Pećina po imenu Hima de los Huesos (Jama sa kostima), se nalazi ispod zemlje i u njoj su otkriveni nalazi 28 hominida koji pripadaju ranoj vrsti neandertalaca.

Ako gledamo dalje od DNK, ka drugim formama genetskih podataka, možemo da nađemo čak i starije primere. Prošle godine istraživači su otkrili najstariji ljudski genetski podatak u 2 miliona godina starom fosilu hominida iz Južne Afrike. Proteinske sekvence koje su izvučene iz zuba primata parantropus robustus su do sada, ubedljivo, najstarije izvučene genetske informacije iz bilo koje vrste hominida.

Autor: redportal.rs