Izložba Božana – slikar kostima posvećena srpskoj kostimografkinji Božani Jovanović, koju su zajednički priredile Ivana Žigon i Dušica Knežević, otvorena je večeras u Muzeju Narodnog pozorišta.
Božana Jovanović je do poslednjeg detalja osmislila i realizovala više od nezamislivih pet stotina premijernih kostimografskih ostvarenja (za drame, opere, balete) i isto tako nezamislivi broj pojedinačnih kostima koji ponekad broje nekoliko stotina po predstavi.
Foto: Tanjug/Strahinja Aćimović
Božanina izuzetna, ovom izložbom još uvek nesaglediva i neobuhvatna karijera pozorišnog kostimografa, počinje 1950. godine u Beogradu i traje neprekidno do 2017. godine.
Radila je čarobnica Božana, kako je njeni glumci, baletski igrači i pevači u ovoj izložbi najčešće nazivaju u svojim toplim i sadržajnim pismima, u skoro svim pozorišnim kućama Srbije i regiona i sarađivala sa najvećim rediteljima, scenografima, koreografima i glumcima…
Veoma zapažena su bila i njena gostovanja u nacionalnim teatrima u Moskvi, Sankt Peterburgu, Stokholmu, Trstu i Berlinu.
U Narodnom pozorištu bila je zaposlena punih 35 godina kao kostimograf (od 1965 do 2000. godine), a lista premijernih kostimografskih ostvarenja u ovom teatru broji impozantnih 135.
Foto: Tanjug/Strahinja Aćimović
I broj priznanja koje dobila za svoj rad je impozantan – preko 30 najprestižnijih nagrada u ovoj oblasti stvaralaštva.
Bez pretenzija na sveobuhvatnost, ova izložba je, pre svega, emotivna posveta i duboki poklon umetniku pozorišta i umetnosti uopšte, prikaz dragocenih kostimskih skica – za ovu priliku prikupljenih od porodice, kolega i prijatelja koji su ih dobili od Božane i sačuvali.
Postavku čini i izbor fotografija koje su zabeležile Božaninu saradnju sa našim najdivnijim glumcima i igračima.
Deo postavke predstavlja i pregršt, ne manje uzbudljivih i dragocenih, zapisa i sećanja na rad sa Božanom iz pera njenih saradnika i kolega u teatru.
Foto: Tanjug/Strahinja Aćimović
Postavkom u prostoru Muzeja Narodnog pozorišta i digitalizacijom korpusa artefakata i pratećih podataka pristupilo se, možda prvi put sistematskije, teško dostupnim materijalima i mahom neobrađenoj temi umetnika kostimografa u pozorištu.
Saradnici na realizaciji izložbe bili su Radomir Milić (dizajn, prelom i priprema grafičkih materijala), Jelena Ratković (priprema i obrada vizuelnih materijala), Željko Jovanović (fotografija), Sanja Milosavljević (arhivski podaci), Jasna Saramandić (realizacija postavke) i Vera Mekić (priprema izloženih kostima).
Kostimografsko stvaralaštvo Božane Jovanović u vremenskom rasponu od skoro sedam decenija (1950-2017) sa oko 500 premijernih ostvarenja (u pozorištima Srbije), nalazi se među vrhunskim dostignućima nekadašnje jugoslovenske pozorišne umetnosti, ali je njen udeo i u predstavama koje su gostovale van granica sadašnjeg regiona – sticao visoke ocene i priznanja.
Radila je u svim većim gradovima stare Jugoslavije, ali i u inostranstvu: Moskvi, Berlinu, Briselu, Trstu, Stokholmu…
Foto: Tanjug/Strahinja Aćimović
Sarađivala je sa istaknutim rediteljima Bojanom Stupicom, Matom Miloševićem, Miroslavom Belovićem, Stevom Žigonom, Paolom Mađelijem, Egonom Savinom, Ljubomirom Draškićem, Borom Grigorovićem, Milanom Karadžićem, Jagošem Markovićem i mnogim drugim iz mlađih generacija.
Ostvarila je kostime u 10 filmova, među kojima, Mali čovek, Ljubav i moda, Kapetan Leši, Čudna devojka, Lito vilovito, i petnaest TV drama.
U Narodnom pozorištu u Beogradu radila je kao kostimograf na više od 140 predstava, od čega su 25 bili baleti.
Dobila je sva najviša priznanja u oblasti kostimografije na našim prostorima.
Autor: Tanjug
