Napustio karijeru u Beču i došao u Srbiju

U Ulici Miloša Pocerca br. 32, nalazi se dom Jovana Ilkića, uglednog srpskog arhitekte na prelazu vekova, čija reprezentativna zdanja i danas krase Beograd.

Kao sin imućnog zemunskog trgovca, Jovan je dobio priliku da pohađa studije arhitekture u Beču, kao jedan od najboljih student Teofila fon Hanzena, uz koga je radio na izgradnji zdranja Austrijskog parlamenta. Na poziv kralja Milana Obrenovića, Ilkić dolazi u Srbiju 1883. godine i svoje evropsko iskustvo daruje državi koja je samo pet godina ranije stekla međunarodno priznatu nezavisnost.

U najznačajnija Ilkićeva dela ubrajaju se Dom društva Svetog Save u Ulici cara Dušana na Dorćolu (danas zgrada Fizičkog fakulteta Univerziteta u Beogradu), Oficirski dom (današnji Studentski kulturni centar - SKC) i Hotel Moskva.

Na uglu Nemanjine i Miloša Velikog, prema Ilkićevoj projektu, izgrađeno je i zdanje Ministarstva vojske, srušeno u Aprilskom ratu.

Osim javnih zdanja, Ilkić je projektovao i mnoge privatne kuće, među kojima se neke i danas nalaze u Knez Mihailovoj i Ulici kralja Petra. Jedna od kuća izgrađenih po njegovom projektu, jeste i kuća Alekse Krsmanovića na Terazija. Ova kuća je jedno vreme služila kao dvor regenta Aleksandra Karađorđevića, a tu je pročitana i svečana izjava o ujedinjenju Srba, Hrvata i Slovenaca.

Pored nje, izdvaja se i kuća Milana Piroćanca u Francuskoj ulici, u kojoj je danas smešteno Udruženje književnika Srbije.

Započeo je i izgradnju Doma Narodne skupštine u Bulevaru kralja Aleksandra, a kamen temeljac je položio lično kralj Petar I Karađorđević. Međutim, Ilkić nije dočekao da vidi završetak radova. Po okupaciji u Prvom svetskom ratu, Austrougari su uhapsili Ilkića i odveli ga u logor Nežider, gde umire 1917. godine. Kao da mu nisu oprostili što je između Beča i Beograda izabrao srpsku prestonicu...

Širenje države u kasnijim godinama, uslovilo je i potrebu za složenijim parlamentom sa većim brojem poslanika, pa je projekat morao pretrpeti izmene. Ipak, nastavak gradnje poveren je Pavlu Ilkiću, Jovanovom sinu.

IZVOR: YT / Priče o Beogradu

Autor: redportal.rs