Na današnji dan, 26. avgusta 1939, pre 82 godine stvorena je Banovina Hrvatska u okviru Kraljevine Jugoslavije. Po dolasku Dragiše Cvetkovića na čelo Vlade rešena je misterija hrvatskog pitanja u okrivu Jugoslavije.
Veliki uticaj na vladavinu Dragiše Cvetkovića imao je knez Pavle Karađorđević koji je Cvetkovića na to mesto i postavio. Kako bi lakše dobio što veću teritorijalnu samostalnost Maček pribegava i razgovorima sa Musolinijevim fašistima iz Italije i traži od njih pomoć da izađe iz Jugoslavije.
Srpske opozicione stranke bile su sasvim isključene iz pregovora Cvetković-Maček. Cvetković je odbacio Mačekov predlog da pregovara u ime srpske opozicije.
Hrvatska jedinica je u preuređenoj Jugoslaviji je bila određena vrsta posebnog tela gde je hrvatski narod omeđio svoje granice i uspostavio svoju autonomnu vlast, a hrvatski politički faktori dalje potpuno ravnopravno, donosi odluke i na prostoru koji je bio dominantno srpski. Ova preraspodela se nije dopala ni Slovencima, pa su Slovenci odmah i oni krenuli istim putem.
Na zahtev Slovenske ljudske stranke, pri Vladi se formira komisija čiji je zadatak bio pravno uobličenje slovenačke banovine koja je zbog nacionalne homogenosti već egzistirala u praksi.
Kada je uspostavljena Banovina Hrvatska, zvanične vlasti su počele da maltretiraju, penzionišu i isteriju Srbe iz državne službe i iz svih prosvetnih, kulturnih, patriotskih i nacionalnih organizacija.
Tako su iz mostarske gimnazije su isterani svi profesori Srbi, kao i muslimani koji su se deklarisali kao Srbi, izuzimajući trojicu. Neki prosvetni radnici su tajno ubijani. Po dr Dragoslavu Stranjakoviću od avgusta 1939. do aprila 1941. na taj način ubijeno oko 800 Srba.
IZVOR: YT / DRAGAN STANIĆ STANKE
Autor: Redportal.rs
