Život u senci istorije 🧐: BEOGRADSKI JEVREJI Nebojše Jovanovića 📖📚

Jedinstvena istorijska sinteza duge prošlosti Beograda sagledana kroz sudbinu jevrejskog naroda u njegovom najstarijem jezgru

Beogradski Jevreji Nebojše Jovanovića, pored istorijskih činjenica o desetovekovnoj istoriji Jevreja u Beogradu, donose i kratke biografije u formi priča značajnih predstavnika ove zajednice, po kojima mnoge ulice, škole, ustanove nose imena, a mi često ne znamo ko su oni i kakav su to važan trag u našoj zajedničkoj istoriji ostavili 📖📚.

Dok su Beogradom vladali različiti narodi, a tek u poslednja dva stoleća kontinuirano Srbi, od 10. veka u njemu je postojano živeo, radio i na različite načine doprinosio razvoju grada još jedan narod – Jevreji. O tome u svojim spisima i prepiskama svedoče i kordopski kalifi, i hazarski kagani, i trgovci iz Ankone, Dubrovnika i Venecije, ali i ostaci srušenih sinagoga na savskoj i dunavskoj strani grada. U vreme Kneževine i Kraljevine Srbije beogradski Jevreji stekli su punu afirmaciju kao etnička i verska zajednica. Brojna su jevrejska imena među srpskim junacima iz Prvog i Drugog svetskog rata, kao i na spomenicima i spomen-pločama u najstarijim gimnazijama u Beogradu. Danas nazivi desetina ulica, škola i drugih ustanova podsećaju na bliskost dva naroda koja od 19. veka jednako doživljavaju Srbiju kao svoju otadžbinu ☝🏻.

Kako kaže autor:

Knjiga se bavi temama kojima sam bio zaokupljen na početku karijere istoričara (Jevrejski istorijski muzej u Beogradu, Jad Vašem, Jevrejska opština u Beogradu, beogradski i sremski Jevreji u dugoj istoriji prožimanja dva carstva oko Save i Dunava, austrijskog i turskog, Jevreji u istoriji Srbije 1804–1918. i Jugoslavije 1918–1991. itd…). Nadam se da će ova knjiga baciti novo svetlo na dugu istoriju Beograda, iz ugla jednog naroda koji vrlo sistematično beleži i pamti događaje iz svoje istorije i od koga se može mnogo naučiti. Pre dve godine vratio sam se građi koja je čekala da bude uobličena u jedinstvenu knjigu i verujem da će u narednom periodu pružiti ogromno zadovoljstvo čitaocima.

Prema rečima Vojislave Radovanović, direktorke Jevrejskog istorijskog muzeja u Beogradu 👇🏻

Knjiga Nebojše Jovanovića predstavlja jedinstvenu istorijsku sintezu duge prošlosti Beograda sagledanu kroz sudbinu jevrejskog naroda u njegovom najstarijem jezgru. Pitak i razgovetan stil autora, tematska podela knjige (posebno biografije pojedinih uglednih članova jevrejske zajednice) doprinose atmosferi i ambijentalnom uživljavanju čitaoca u duhovnu klimu starog Dorćola i Zereka čiji stanovnici međusobno govore ili ladino (jezički amalgam na španskoj govornoj osnovi) ili jidiš jezikom (nemačka govorna osnova), i koji zbog izvanredne odanosti srpskoj državi sebe rado nazivaju i Srbima Mojsijeve vere.

U knjizi se nalaze i stare fotografije koje na najbolji način oslikavaju život i razvoj jevrejske zajednice u Beogradu.